Phạm vi di sản phi vật thể Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam

Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt ở 21 tỉnh thành phía Bắc Việt Nam và thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 21 tỉnh có tín ngưỡng thờ mẫu trong hồ sơ đề cử UNESCO là: Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, Hà Nội, Thái Bình, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Phú Thọ, Lạng Sơn, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên HuếThành phố Hồ Chí Minh.

Dưới đây là các trung tâm thờ mẫu tiêu biểu:

  • Hà Nội: có 1014 di tích thờ Mẫu và 886 điện tư gia,[6] tiêu biểu như: Phủ Tây Hồ, Đền Quan Tam Phủ, đền Rừng, đền Lừ, đền Sét, đền An Thọ, đền Bà Kiệu, đền Liên Hoa, đền Lưu Phái, Minh Ngự Lâu (Thanh Trì), cụm đền Đại Lộ, đền Sở, đền Dầm (Thường Tín).
  • Ninh Bình: có 415 di tích lịch sử văn hóa thờ và phối thờ Mẫu,[7] tiêu biểu như: Đền Dâu, đền Quán Cháo, phủ Đồi Ngang, phủ Sòng Xanh, phủ Châu Sơn, đền Cô Đôi Thượng Ngàn, đền Vân Thị, đền Sầy, chùa Bái Đính cổ, đền Quèn Thạch, đền Thung Lá, đền Mẫu Thượng...
  • Nam Định: có 352 di tích lịch sử - văn hoá thờ và phối thờ Mẫu; trong đó có 220 phủ, 16 miếu, 72 chùa phối thờ, 44 đền, đình thờ chung với thành hoàng làng,[8] tiêu biểu như Phủ Dầy (huyện Vụ Bản), Phủ Quảng Cung (Xã Yên Đồng, huyện Ý Yên), Phủ Nấp.
  • Hà Nam: có 185 di tích thờ Mẫu,[9] tiêu biểu như: Đền Lảnh Giang (Duy Tiên), đền Trần Thương, đền Bà Vũ, đền Mẫu Cửu Tỉnh, miếu Bà Đặng Xá, miếu Hạ Đồng Lạc.
  • Thái Bình: Đền Đồng Bằng thờ Vua Cha Bát Hải, Đền Hưng Long thờ Quan Hoàng Bơ, Đền Thánh Mẫu thờ Đinh Triều Hoàng Hậu.
  • Hải Dương: Di tích đền Đoan (Ninh Giang); đền thờ quan Tuần Tranh, đền cổ Đông Giang Linh Từ (Trương Mỹ - TPHD), đền mẫu Kinh Câu (Tứ Kỳ) và đền Mẫu Sinh, đền Gốm, đền Dím, đền Cối Xuyên.
  • Hưng Yên: Đền Mẫu Hưng Yên, đền Thiên Hậu, đền Ghênh Văn Lâm, đền Bảo Châu, đền Mẫu Ba Đông.
  • Hải Phòng: Đền thờ quan Đệ tứ, Đền An Đà, các di tích thờ Lê Chân, đền tam kì, phủ thượng đoạn, đền đồng lùn
  • Vĩnh Phúc: có 60 điểm tín ngưỡng thờ Mẫu như: Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, Đền Chân Suối, Đền bà chúa thượng ngàn, Đền chúa Mán -Đông Hội, Đền Thanh Lanh.
  • Bắc Giang: Đền Suối Mỡ, đền Từ Mận, đền Đà Hy, đền Phủ , đền má , đền bà chúa kho thanh bình , phủ doãn , điện sơn linh , đền chúa nguyệt hồ , phủ bắc hà , đền cô chín thượng , đền ông hoàng bảy thượng thiên ,
  • Phú Thọ: Đền Tam Giang, Đền thờ Tam tòa Thánh Mẫu.
  • Lạng Sơn: Đền Mẫu Sơn, đền Bắc Lệ, đền Mẫu Đồng Đăng, đền Mẫu Thượng Ngàn,Đền Suối Lân thờ Chầu Năm , đền quan giám sát , đền chầu lục , đền chầu bé .
  • Hòa Bình: Đền Bồng Lai, đền Mẫu Thác Bờ,đền đầm đa.
  • Lào Cai: Đền thờ ông Hoàng Bảy ở Bảo Hà, đền Cô Tân An.
  • Yên Bái: Đền Đông Cuông, đền Tuần Quán.
  • Tuyên Quang: đền Ghềnh Quýt, đền Pha Lô, đền Đồng Xuân, đền Cảnh Xanh, đền Mẫu Ỷ La, đền Lương Quán, đền Mỏ Than, đền Lâm Sơn, đền Quang Kiều, đền Cấm, đền Ba Khuôn và đền Minh Lương.
  • Thanh Hóa: Đền Sòng Sơn, Đền Cô Chín, Đền Phố Cát, đền Rồng, đền Nước,...
  • Nghệ An: Đền thờ ông Hoàng Mười, đền Hồng Sơn, đền Cửa, đền Ngọc Điền, đền Pu Nhạ Thầu.
  • Hà Tĩnh: Đền thờ ông Hoàng Mười, đền Nước Lạt, Miếu Chai (Thạch Đài), đền Văn Sơn (Thạch Đỉnh).
  • Thừa Thiên Huế: Điện Hòn Chén.
  • Thành phố Hồ Chí Minh: Đền Mẫu, đền Đằng Giang, đền Chầu Lục, Đền chầu mười.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam http://bmktcn.com/index.php?option=com_content&tas... http://baodatviet.vn/Home/congdongviet/The-gioi-ph... http://www.baodongnai.com.vn/tintuc/201404/can-nhi... http://www.baonamdinh.com.vn/channel/5087/201704/n... http://www.nhandan.com.vn/vanhoa/item/32490302-chu... http://giacngo.vn/PrintView.aspx?Language=vi&ID=76... http://www.dsvh.gov.vn/pages/news/preview.aspx?n=1... http://mantico.hatvan.vn/fdgfdgfd/nghi-le-chau-van... http://baoninhbinh.org.vn/hoi-thao-tu-van-phan-bie... http://thegioidisan.vn/vi/hoi-thao-khoa-hoc-thuc-h...